Τις τελευταίες εβδομάδες μία (καλαίσθητη) αφίσσα καλεί όλους τους νέους 15-28 ετών να γραφούν στα μητρώα του δήμου τους, προκειμένου να εκλέξουν τα τοπικά συμβούλια νέων (ΤΟΣΥΝ). Ψάχνοντας κανείς το αρκετά κατατοπιστικό site www.tosyn.gr βρίσκει αρκετές πληροφορίες. Στην ουσία πρόκειται για την εκλογή τοπικών συμβουλίων που θα συνεδριάζουν μία φορά το μήνα και θα πηγαίνουν τα συμπεράσματά τους στα κατά τόπους δημοτικά συμβούλια. Όμως ας δούμε αναλυτικότερα τους σκοπούς του εγχειρήματος.
Αντιγράφω από το site: ‘Στην πράξη, σε κάθε δήμο και κοινότητα θα δημιουργηθεί Τοπικό Συμβούλιο Νέων, μετά τη διενέργεια των εκλογών, το οποίο θα είναι αρμόδιο για την προώθηση των ζητημάτων και των αιτημάτων που απασχολούν την τοπική νεολαία.’. Αλήθεια, γιατί να μη δημιουργηθούν αντίστοιχα συμβούλια ηλικιωμένων, εργαζομένων νοικοκυρών κλπ; Μήπως αυτοί έχουν λιγότερα ‘αιτήματα’ από τους νέους;
Επίσης: ‘Τα αιτήματα αυτά, καθώς και τα συμπεράσματα που θα συνάγονται από το εκάστοτε Συμβούλιο, θα προωθούνται μέσω του Προέδρου του Συμβουλίου στις συνεδριάσεις των αντίστοιχων Δημοτικών και Κοινοτικών Συμβουλίων και στη συνέχεια θα δρουν από κοινού για την προώθησή τους’. Δηλαδή ζήσε Μάη να φας τριφύλλι. Το συμβούλιο νέων θα έχει αυστηρά γνωμοδοτικό ρόλο, χωρίς καμμία εξουσία. Και προφανώς το δημοτικό συμβούλιο θα μπορεί να αγνοεί κάθε εισήγηση.
Τα θετικά του εγχειρήματος περιγράφονται ως εξής: ‘Είναι η πρώτη φορά, που σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και σε κρατικό επίπεδο, δίνεται η δυνατότητα στους νέους να εκφραστούν θεσμικά, να διατυπώσουν και να ανταλλάξουν απόψεις και να συμβάλουν στην ανάπτυξη της τοπικής τους κοινωνίας.’. Μήπως μας δουλεύουν ψιλό γαζί; Οποιοσδήποτε νέος έχει κλείσει το 18ο έτος μπορεί να ψηφίσει για δήμαρχο, νομάρχη και πρωθυπουργό. Κοινώς οι πολίτες ηλικίας άνω των 18 ετών συναποφασίζουν για την εξωτερική πολιτική, την παιδεία, την υγεία και γενικότερα για κάθε μεγάλο ή μικρό θέμα που απασχολεί τον τόπο μέσω της ψήφου τους. Από την ψήφο σε ένα αυστηρά γνωμοδοτικό τοπικό συμβούλιο περίμεναν για να ‘εκφραστούν θεσμικά, να διατυπώσουν και να ανταλλάξουν απόψεις και να συμβάλουν στην ανάπτυξη της τοπικής τους κοινωνίας’; Επιπλέον, η απλη ψήφος μία φορά το χρόνο σε τι βοηθάει την ανταλλαγή απόψεων;
Άλλο θετικό: ‘Πέρα από κόμματα και παρατάξεις. Πέρα από μικροπολιτικές αγκυλώσεις και κολλήματα. Ο θεσμός αυτός έρχεται να ενώσει όλους τους νέους, οι οποίοι θα συνεργαστούν για την επίτευξη των κοινών τους στόχων.’. Καταρχήν, αν κάποιος είναι μέλος κομματικής νεολαίας, μπορεί να βάλει υποψηφιότητα για να εκλεγεί σε αυτά τα συμβούλια. Μάλιστα, πολύ σύντομα θα καταλήξουν σαν τα φοιτητικά, όπου οι κομματικές παρατάξεις λύνουν και δένουν. Όμως, είναι υποκριτικότατο να προβάλλεται ως θετικό η απόσταση από τα κόμματα. Ας μου εξηγήσουν οι εγκέφαλοι του εγχειρήματος πως γίνεται να είναι ‘κακά’ τα κόμματα σε ένα διακοσμητικό τοπικό συμβούλιο, αλλά να είναι ‘καλα’ για να κυβερνούν τη χώρα, τις νομαρχίες ή τους δήμους;
Τελικά να τι θα κάνουν αυτά τα περιβόητα συμβούλια: ‘Να κάνουμε προτάσεις, να πούμε ιδέες, να βοηθήσουμε τις δημοτικές αρχές να καταλάβουν τι θέλουμε και πώς σκεφτόμαστε. Να πούμε τη γνώμη μας για θέματα που μας αφορούν... Να κάνουμε εκστρατείες ενημέρωσης για την προστασία του περιβάλλοντος, για την καταπολέμηση των ναρκωτικών και των σύγχρονων μορφών εξάρτησης, για την πρόληψη των φαινόμενων βίας.’. Δηλαδή τα ΤΟΣΥΝ θα είναι και με τη βούλα ένα καφενείο όπου οι εκλεγέντες μία φορά το μήνα θα γράφουν εκθέσεις ιδεών για τα ναρκωτικά, το περιβάλλον και τη βία.
Ευτυχώς ή δυστυχώς, τα σημερινά προβλήματα (όπως αυτά που προαναφέρθηκαν) είναι βαθιά πολιτικά. Ο διαχωρισμός σκληρών/μαλακών ναρκωτικών, η βία, τα αίτια που τη γεννούν και οι μέθοδοι καταπολέμησής της και η συμπεριφορά μας απέναντι στο περιβάλλον είναι πολιτικές αποφάσεις και χρειάζονται το ανάλογο πολιτικό σκεπτικό. Για παράδειγμα, μπορούμε είτε να εκμεταλλευτούμε όσο περισσότερο μπορούμε τη φύση, είτε να επιδιώξουμε την αειφόρο ανάπτυξη, είτε να σεβαστούμε πλήρως το φυσικό περιβάλλον. Κάθε ένα από αυτά αντιπροσωπεύει ένα πολιτικό χώρο και συνδέεται άμεσα με το αν στο θέμα της εγκληματικότητας θα υπάρχει πολιτική καταστολής, σοφρωνισμού ή καταπολέμησης της ανεργίας. Έτσι κανένα απολίτικο συμβούλιο, πόσο μάλλον αν είναι γνωμοδοτικό, δεν θα τα λύσει.
Όμως το κυριώτερο πρόβλημα των ΤΟΣΥΝ είναι η αντιπροσωπευτικότητα. Είναι ντροπή ακόμα και σε μικρούς δήμους όπως ο δικός μας, όπου οι εγγεγραμένοι νέοι στα μητρώα δεν θα ξεπερνούν τους 400, να ζητείται η εκλογή αντιπροσώπων. Αντί να συνεδριάζουν μία φορά το μήνα οι 5 αντιπρόσωποι, θα μπορούσε να συγκαλείται γενική συνέλευση, στα πρότυπα των φοιτητικών, όπου όλοι οι νέοι θα διατύπωναν τις σκέψεις τους και θα έθεταν προτάσεις προς ψήφιση. Και φυσικά ο κάθε δήμαρχος δεν θα μπορούσε να τις αγνοήσει καθώς θα αποτελούσαν τη γνήσια έκφραση 400 ψηφοφόρων.